سازمان OutRight مجموعه‌ای از نوشته‌ها و وبلاگ‌های نویسنده‌ها با موضوعات مختلف مربوط به جامعه LGBTI را در سایت خود منتشر می کند. چنانچه مایل به انتشار نوشته‌های بکر و پیشتر منتشر نشده خود در این سایت هستید مطالب خود را برای بررسی و انتشار به این آدرس الکترونیکی ارسال کنید.
جنبش اقلیت های جنسی در خاورمیانه و شمال آفریقا با چه چالش‌هایی روبروست؟
فریبا
شاید برای برخی شنیدن عبارت ”جنبش اقلیت های جنسی“ در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا که به عنوان یکی از هموفوب‌ترین نقاط دنیا شناخته می شوند، غریب و ناممکن به نظر برسد. با این حال برخلاف تصور بسیاری، مدتهاست چنین جنبشی علیرغم تمامی محدودیت‌ها و سرکوب‌های آشکار و نهان، در کشورهای این منطقه آغاز شده و در دو دهه اخیر با رشد فراگیر اینترنت و شبکه های اجتماعی به مرحله تازه ای از حیات خود رسیده است.
کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به تدریج درمسیر تابوزدایی از نادگرجنس‌گرایی که حاصل رشد علم، دموکراسی و حقوق بشر است گام برمی‌دارد. حضور محسوس افراد همجنس گرا، دوجنس گرا، تراجنسی و میان جنسی در این جوامع و دسترسی آنها به معجزه ای به نام اینترنت و ارتباط مجازی یا حقیقی شان با خارج از محدوده‌های جغرافیایی شهر و کشورشان، خواه نا خواه آنها را با هویت خود و گونه های متفاوت زیست ِ جنسی و عاطفی آشنا می سازد.
هرچند این جنبش در کشورهای مختلف بسته به نوع حکومت، مذهب، تابوهای فرهنگی، آزادی رسانه‌ها و از همه مهم‌ترشیوه برخورد حاکم با موضوع نادگرجنس‌گرایی با چالش‌ها و موانع متعدد مواجه است که آن را از نمونه های اروپایی و امریکایی اش متمایز می سازد.
یکی از وجوه تمایز این جنبش اجتماعی در خاورمیانه و شمال افریقا با نمونه‌های غربی آن این است که فعالان حقوق اقلیت‌های جنسی در این مناطق از جهان نه تنها باید با سه گفتمان رایج گناه انگاری، بیماری انگاری و جرم انگاری مبارزه کنند بلکه باید بتوانند در برابر افکارعمومی و دولت‌ها خود را از اتهام فریب خوردگی و خودباختگی -که میتواند ابعاد سیاسی و حتی امنیتی نیز داشته باشد- مبری سازند.
هرچند که هویت نادگرجنس گرا یا کوییر به مفهوم سیاسی آن پدیده ای مدرن و غربی به حساب می آید و جنبش های برابری‌خواهی برای حقوق اقلیت‌های جنسی نیز از غرب آغاز شده است، رد پای گرایش عاطفی و رفتار جنسی نادگرجنس‌گرا بدون استثنا در تمامی فرهنگ‌ها (حتی از سال‌های پیدایش اسلام) قابل بازیابی است. همجنس‌گرایی درتمامی جمعیت‌ها و درطول تاریخ همواره وجود داشته است. مطالعات انسان‌شناسانی همچون مارگارت مید بر این واقعیت علمی صحه می نهد.
بروز جنبش و حرکات برابری‌خواهانه گروهی اجتماعی در یک منطقه جغرافیایی خاص (در این مورد غرب) به این معنا نیست که پدیده نادگرجنس‌گرایی، منحصر به غرب یا ساخته و پرداخته فرهنگ غربی است. این بدفهمی درست همانند آن است که گفته شود کشوری مانند ایران نیاز به قانون اساسی ندارد، زیرا قانون اساسی ابتدا در کشورهای غربی نگاشته و مرسوم شده است.
چالش دیگری که کشورهای این منطقه را از نمونه‌های غربی متمایز میکند وجود قوانین شدید علیه رفتار جنسی معطوف به همجنس (از جمله مجازات مرگ در ده کشور در این منطقه) است که با ایجاد رعب و وحشت در میان فعالان حقوق اقلیت‌های جنسی، امکان حرکات حق‌خواهانه را محدود می کند. درحالی که در بریتانیا و یا ایالات متحده، در رهه‌های ماخر قرن بیستم یعنی زمانی که جنبش‌های برابری‌خواهی اقلیت‌های جنسی به راه افتادند، علیرغم وجود تبعیض، خشونت و قوانین نابرابر، مجازات‌ها در نهایت به زندان ختم می شد. به طور مثال در بریتانیا از قرن هفدهم به بعد دیگر مجازات اعدام درمورد همجنس‌گرایی صورت نگرفت. در امریکا نیزشدیدترین مجازات در قرن هجدهم اخته‌سازی بود و پس از آن مجازات‌ها به زندان یا محرومیت ازبرخی حقوق و کار اجباری محدود می شد.
در مواردی مجازات زندان به دیده شدن جنبش اقلیت‌های جنسی کمک می‌کرد. نمونه بارز آن زندانی شدن اسکار وایلد نویسنده شهیر ایرلندی است. او دو سال به اتهام همجنس‌گرایی در زندان ماند و بسیاری معتقدند که علیرغم بدنامی اجتماعی، زندان رفتن او کمک زیادی به بهترشنیده شدن صدای او توسط روشنفکران آن زمان کرد. حال آن که شرایط کنونی در برخی نقاط خاورمیانه مانند ایران یا عربستان، فاش شدن گرایش جنسی فرد میتواند خطر جانی برای او داشته باشد.
با نگاهی دقیق تر به کشورهای این منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا میتوان آنها را در سه دسته طبقه بندی کرد؛
الف- کشورهایی که وضعیت به نسبت پیشرفته‌تری دارند؛
برخی اسراییل را پیشرفته‌ترین کشور خاورمیانه از لحاظ برابری حقوق اقلیت‌های جنسی می‌دانند. در تل آویو هرساله رژه افتخار اقلیت‌های جنسی برگزار می شود. جنبش برابری خواهی‌اقلیت‌های جنسی در اسراییل از 1970 آغاز گردیده است و نادگرجنس‌گرایان میتوانند ازدواج کنند و فرزند به سرپرستی بگیرند. هرچند برخی منتقدان، اسراییل را به سوء استفاده از این موضوع برای نمایش دموکراسی و پنهان کردن خشونت علیه فلسطین‌ها متهم می‌کنند و معتقدند که دولت اسراییل از حقوق اقلیت‌های جنسی به عنوان دستاویزی برای راضی نگه داشتن همتایان غربی‌اش استفاده می کند تا تصویر منفی غالبی را که در دنیا علیه این کشور وجود دارد تحت الشعاع قرار دهد.
در ترکیه همجنس‌گرایی قانونی محسوب می شود و علیرغم وجود اختلاف نظرها و چالش‌های شدید رژه افتخار استانبول هرسال تحت شرایط امنیتی برگزار می‌شود. با این حال افراد نادگرجنس گرا دراین کشوردر معرض تبعیض، خشونت و نابرابری هستند و قانونی برای حمایت از زوج‌ها وجود ندارد.
در اردن به رغم مخالفت شدید افکارعمومی، رابطه رضایت‌مندانه بین دو همجنس از 1951 قانونی شناخته شده است. لذا اقلیت‌های جنسی اگرچه تحت تبعیض شدید هستند و حمایتی از آنها در برابر این تبعیض وجود ندارد، با این حال مجرم شناخته نمی‌شوند.
ب- کشورهایی که مجازات زندان برای رابطه با همجنس درنظر می گیرند؛
این طبقه بندی به آن معنا نیست که آزار و شکنجه یا حتی کشتار اقلیت های جنسی در این مناطق وجود ندارد. وضعیت بسیاری از کشورهای خاورمیانه از نظر سیاسی ثبات زیادی ندارد و لذا نمی توان به سادگی این مناطق را در یک دسته جای داد. به طور مثال درفلسطین شرایط به مراتب پیچیده است. درحالی که در نوار غزه همجنس‌گرایی قانونی نیست، در کرانه غربی رود اردن چنین منعی وجود ندارد. تعدادی از اقلیت‌های جنسی با رساندن خود به اسراییل سعی می کنند که از خشونت و تبعیض جان سالم به در ببرند.
در مصر، در حالی که در قانون اساسی این کشور به طور خاص از رابطه با همجنس به عنوان جرم نام برده نشده است، اقلیت‌های جنسی تحت عناوین مختلف مانند ترویج فحشا و رفتار خلاف اخلاق عمومی دستگیر می شوند و مورد آزار و شکنجه و محکومیت‌هایی همچون زندان قرار میگیرند. همچنین افکارعمومی در این کشور به شدت دربرابر آزادی حقوق این دسته از مردم مقاومت میکند و گرایش به همجنس را انحراف اخلاقی تلقی می کند. به همین دلیل سازمان های حقوق بشر حامی حقوق اقلیت‌های جنسی از اقبال مردمی برای ابراز و اشاعه ایده‌هایشان برخوردارنیستند.
درلبنان، علیرغم غیرقانونی بودن همجنس‌گرایی، درسال‌های اخیر این جنبش به نتایج مهمی دست یافته و آزادی‌هایی را به دست آورده است. رسانه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد از آزادی نسبی برای احقاق حقوق اقلیت‌های جنسی برخور دارند. هرچند آنان هنوز راه درازی تا برابری پیش رو دارند اما سیستم قضایی این کشور نسبت به مجازات افرادی که با چنین اتهامی مواجه‌اند سهل‌گیرانه‌تر عمل می کند.
درعمان، سوریه و کویت همجنس‌گرایی مجازات زندان را درپی دارد. درپاکستان افراد به جرم رابطه با همجنس ممکن است بین دو تا ده سال زندانی شوند. با این حال تغییر جنسیت قانونی است و علیرغم تابوهای اجتماعی این کشور مدعی است که از حقوق افراد تراجنسی برای استخدام حمایت می کند.
ج-کشورهایی که مجازات اعدام برای رابطه به همجنس درنظر میگیرند؛
درمناطق تحت کنترل داعش و بخش‌هایی از عراق مجازات اعدام انجام می شود. شرایط اقلیت‌های جنسی در افغانستان شبیه به ایران است و سانسور رسانه‌ای و مجازات اعدام مانع از هرگونه جنبش و یا حرکت آشکاری می‌شود. هرچند گروه‌های مدافع حقوق بشر در خارج از این کشور فعالیت‌هایی دارند. در قطر با وجود آن که منابعی از اعدام تحت عنوان لواط خبر میدهند، برخی دیگر مجازات زندان طولانی مدت را مطرح کرده‌اند. میزبانی این کشور برای جام جهانی 2022 منجربه مجادلات زیادی گشته است و گزارشات متناقضی را منجرگردیده است. درباره امارات متحده عربی نیز به همین ترتیب گمانه زنی‌ها از زندان‌های طولانی مدت تا اعدام خبر می دهند. همجنس‌گرایی در سودان، موریتانی، سومالی و عربستان نیز غیرقانونی است و ممکن است به اعدام بینجامد. هرچند فعالان حقوق اقلیت‌های جنسی در تمامی این کشورها به طور زیرزمینی و در دنیای مجازی مشغول به فعالیت هستند.
بسیاری معتقدند این حرکت اجتماعی بیش از هرچیز نیاز به روشنگری و تغییر دادن افکار عمومی در مناطق خاورمیانه و شمال آفریقا دارد.
منابع مورد استفاده :
https://www.alaraby.co.uk/
https://en.wikipedia.org/wiki/
https://en.wikipedia.org/wiki/
Http://www.alaraby.co.uk/english/comment/2015/5/28/imagining-gay-liberation-in-the-middle-east
Http://en.wikipedia.org/wiki/Timeline_of_LGBT_history_in_the_United_Kingdom
Http://en.wikipedia.org/wiki/LGBT_rights_in_the_United_States
The text published here is for the sole purpose of providing useful information on the topics discussed. The author’s opinions and opinions are not necessarily the opinion of the organization of the otorite and the responsibility of the material contained in each article is writer’s responsibility.
