متن این نامه را به زبان انگلیسی در وبسایت انگلیسی اقدام آشکار بخوانید.
۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴
خطاب به: دکتر حسن روحانی
رئیس‌جمهور جمهوری اسلامی ایران
در تهران
رونوشت به: رهبر جمهوری اسلامی، آیت‌الله علی حسینی خامنه‌ای؛ رئیس قوه قضاییه، آیت‌الله صادق لاریجانی؛ وزیر امور خارجه، محمد جواد ظریف
عالی‌جناب،
ما نمایندگان گروه‌های مدافع حقوق بشر و جامعه مدنی، گروه‌های خواستار حفاظت و ارتقای حقوق بشر در ایران، این نامه را خطاب به شما نوشته‌ایم. ما از دولت جمهوری اسلامی ایران با جدیت تمام خواستار این هستیم تا به صورت آشکار، کامل و مؤثر با سازوکارهای ویژه سازمان ملل متحد، از جمله با گزارشگر ویژه در موضوع حقوق بشر در جمهوری اسلامی همکاری کند.
به شکلی مشخص، ما با جدیت تمام از شما خواستار تأیید مجدد اجازه‌ای هستیم که بدون محدودیت زمانی در سال ۲۰۰۲ به گزارشگر ویژه از سمت مقامات کشوری ایران امکان بازدید از ایران را داد. همچنین ما خواستار این هستیم تا به سرعت و جدیت، اجازه و امکان بازدید از ایران را به گزارشگر ویژه سازمان ملل بدهید و این موضوع در اولویت رسیدگی به مسائل کشوری قرار بگیرد. ما باور داریم که برای دولت ایران تعاملی معنادار با گزارشگر ویژه در امور حقوق بشر در جمهوری اسلامی، بسیار سودمند خواهد بود.
دولت شما به این شکل می‌تواند از همکاری با دیگر متخصص‌های مستقلی که سازمان ملل آنها را برای بررسی اجرای حقوق بشر در سراسر جهان معین ساخته است بهره ببرد. سازوکارهای ویژه سازمان ملل متحد می‌تواند به دولت‌ها در زمینه اقداماتی برای قوی ساختن حفاظت‌های حقوقی و سایر حفاظت‌ها توصیه‌هایی داشته باشند. این کار به منظورعمل کردن دولت‌ها به تعهدات‌شان تحت قوانین بین‌المللی حقوق بشر انجام می‌گیرد.
بازدید از کشور، ابزاری اساسی برای متخصص‌های مستقل است تا بتوانند مستقیماً وضعیت حقوق بشری هر کشوری را مشاهده کنند و با تمامی مقام‌های دولتی مربوطه، در این زمینه گفتگو کنند. چنین دیدارهایی فرصتی برای دولت و دیگر مقامات داخلی مربوطه خواهد بود، شامل بر وزیرهای کلیدی دولت و مقامات قوه قضاییه، تا به گفتگویی رودررو با متخصص‌های مستقلی دست یابند که توسط شورای حقوق بشر معین شده‌اند. این دیدارها فرصتی برای بیان نظرات و توصیه‌های متخصص‌های مستقل در مورد معیارهای لازم برای رسیدگی به سوءرفتارها و انطباق بیشتر وضعیت داخل کشور با قوانین بین‌المللی خواهد بود. البته ضروری است تا به متخصص‌های مستقل برای عمل به وظایف معین‌شان، اجازه دسترسی کامل به مکان‌های مورد نظرشان و همچنین اجازه دیدارهای لازم با افراد داده شود. به این شکل به آنان اجازه داده خواهد شد تا به دولت جمهوری اسلامی ایران کمک کنند تا به تعهدات خود برابر حقوق بشر عمل کند.
به‌رغم دعوت‌نامه بدون محدودیت زمانی که ایران در سال ۲۰۰۲ برای تمامی سازوکارهای ویژه سازمان ملل صادر کرد، باید متذکر شویم که مقامات ایرانی به هیچ‌کدام از مأمورهای ویژه سازمان ملل از سال ۲۰۰۵ اجازه ورود به کشور را نداده‌اند. از آن زمان تقریباً یک دهه گذشته است. ما همچنین متذکر می‌شویم که مقامات دولتی ایران در بررسی وضعیت سالیانه در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ متعهد به همکاری با سازوکارهای ویژه سازمان ملل شده‌اند. دولت ایران از آن زمان تاکنون برابر این تعهد عمل نکرده است. در گفتگوی صورت گرفته بین دولت ایران و شورای حقوق بشر در سال ۲۰۱۲ و گفتگوی متعاقب آن در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، دولت ایران اظهار کرد که به دو مأمور مشخص برای دیدار از ایران، اجازه ورود خواهد داد. چنین دیدارهایی هنوز صورت نگرفته‌اند.
همان‌طور که آگاهید، جامعه بین‌المللی مرتباً نگرانی خود را در مورد وضعیت حقوق بشر ایران ابراز کرده است. این نگرانی‌ها شامل بر تعداد زیاد بازداشت‌ها و اعدام‌های خودسرانه، تبعیض علیه زنان و اقلیت‌ها و محدودیت‌های غیر ضروری بر آزادی بیان، بر رسانه‌ها و بر حق تجمع می‌شود. در چنین زمینه‌ای، گزارشگر ویژه بر موضوع حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران نقشی یگانه بر مستندسازی ادعاهای موجود دارد که با طبقه‌بندی‌های گسترده و متمایز مسائل حقوق بشری مرتبط می‌شوند. این نقشی متمایز برای تمامی سازوکارهای ویژه سازمان ملل است تا به تحقیق لازم بپردازند و دسترسی به تمامی مسائل به شکلی دست اول داشته باشند و بتوانند به مقامات ایرانی در زمینه‌های حقوقی، سیاست‌گذاری‌ها و دیگر اصلاحات لازم برای حفاظت از حقوق بشر و جبران سوءرفتارها توصیه‌های لازم را ارائه بدهند. بااین‌حال، هفت درخواست از دیدار با مأمورین ویژه سازمان ملل توسط مقامات ایرانی از سال ۲۰۰۵ تاکنون بدون پاسخ مانده‌اند. این شامل بر درخواست‌های ارائه شده از طرف گزارشگر ویژه در موضوع حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران؛ گروه‌کاری در موضوع ناپدید شدن‌های اجباری و غیر ارادی؛ گزارشگر ویژه در موضوع مجازات‌های فراقانونی، خودسرانه یا مستبدانه؛ گزارشگر ویژه در موضوع حق دسترسی به غذا؛ متخصص مستقل در موضوع مسائل اقلیت‌ها؛ گزارشگر ویژه در موضوع استقلال قضات و وکلا؛ و گزارشگر ویژه در موضوع آزادی مذهب یا عقاید می‌شود.
کوتاهی ایران در اجازه و امکان دادن به چنین دیدارهایی، وجهه مسئولیت‌پذیری ایران در همکاری با سازوکارهای حقوق بشری سازمان ملل متحد را تضعیف می‌کند. همچنین این رفتارها، تخطی از تعهدات ایران برابر پیمان‌های بین‌المللی است و بر اعتبار اظهارات شما و دولت‌تان از زمان در دست گرفتن این مقام در سال ۲۰۱۳ سایه انداخته است؛ از زمانی که تمایل خودتان برای ارتقای وضعیت حقوق بشر در ایران را ابراز کرده‌اید. اگر دولت ایران در این قصد خود جدی است، بایستی بلافاصله خوار شمردن فعالیت گزارشگر ویژه در موضوع وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران را متوقف کند. همچنین بایستی موافقت خود را به درخواست‌های گزارشگرهای ویژه که همچنان بی‌پاسخ مانده‌اند، ابراز کند. دولت شما بایستی سریعاً موافقت خود را به منظور هماهنگی‌های لازم برای ملاقات‌ها یا دیدارهای مشترک با مأمورین ویژه سازمان ملل ابراز کند و بایستی تمامی امکانات لازم در این زمینه را مهیا سازد.
آقای رئیس‌جمهور، برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی به دیدارهایی سریع برای گزارشگران مربوط به ایران و یک یا دو متخصص مستقل، علائمی آشکار به جامعه بین‌المللی خواهد داد که ایران، تحت دولت‌مردی شما، متعهد به همکاری شفاف، در حمایت و ارتقای حقوق بشر است.
با احترام،
رویا برومند،
مدیر اجرایی بنیاد عبدالرحمان برومند
حسیبا حاجی شاهروعی، معاون مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا،
عفو بین‌الملل
توماس هاگز، مدیراجرایی،
اصل ۱۹
کامران اشتری، مدیر اجرایی،
عرصه سوم
علیرضا قولان‌جو، نماینده،
انجمن دفاع از زندانی‌های سیاسی آذربایجانی در ایران
تیمور علی‌عاصی، نماینده در سازمان ملل،
انجمن دفاع از حقوق بشر کردهای مقیم ایران، دفتر ژنو
دیان علایی، نماینده در سازمان ملل،
انجمن بین‌المللی بهائیان
منصور بی‌باک، عضو هیئت مدیریه،
گروه حقوق بشر بلوچستان
دکتر شیرین عبادی، موسس و رئیس،
مرکز حمایت از حقوق بشر
جوئل سیمون، مدیراجرایی،
کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران
کامیلا آسانو، هماهنگ‌کننده سیاست‌خارجی و حقوق بشر
ارتباط در حقوق بشر
ابراهیم العربی، مدیر اجرایی
سازمان حقوق بشر اهوازی‌های مقیم اروپا
رافائل کوئیل-هَزان، مدیر اجرایی،
گروه مبارزه علیه مجازات اعدام
سارا لی ویستون، مدیر بخش خاورمیانه و شمال افریقا،
دیده‌بان حقوق بشر
مانی مستوفی، مدیر،
تأثیر بر ایران
هادی قائمی، مدیراجرایی،
کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران
جسیکا استرن، مدیراجرایی،
کمیسیون بین‌المللی حقوق بشر مردان و زنان همجنس‌گرا (ایگل‌هرک)
فیل لینچ، مدیر،
خدمات بین‌المللی حقوق بشر
محمود امیری‌مقدم، مدیراجرایی،
حقوق بشر ایران
راد سنجابی، مدیراجرایی،
مرکز مستندسازی حقوق بشر ایران
ساقی قهرمان، مدیر،
سازمان دگرباشان جنسی ایران (ایرکو)
مهرانگیز کار، مدیرمسئول،
بنیاد سیامک پورزند
محمود عنایت، مدیر،
رسانه کوچک
حسن نایب هاشم، نماینده در شورای حقوق بشر در ژنو
سودویند: تمامی حقوق بشر برای تمامی ایرانی‌ها
فیروزه محمودی، مدیراجرایی،
متحد برای ایران
محمود مصطفایی، مدیر،
سازمان جهانی تحمل
