منبع: بی‌بی‌سی فارسی
رامتین شهرزاد
مترجم و روزنامه‌نگار
حسن روحانی، در تبلیغات انتخاباتی خود از «فضایی امنیتی» صحبت کرده بود و در شعارهای انتخاباتی‌اش، تلاش برای کنار زدن آن را خواستار شده بود. این فضای امنیتی، از نماینده مجلس شورای اسلامی تا معمولی‌ترین شهروندان ایران را در بر می‌گیرد و اصل آن، مبتنی بر شنود و نظارت بر زندگی افراد در حریم خصوصی آنان است. به گونه‌ای که حمله به مهمانی‌ها، ردیابی سایت‌ها و وب‌لاگ‌ها و شنود تماس‌ها، دوستی‌ها و ارتباط‌ها از خبرهای عادی در ایران است و عجیب نیست وقتی می‌شنویم نیروهای پلیس انتظامی، به یک مکان عمومی یا خصوصی یورش برده‌اند و شهروندانی را به‌خاطر چگونگی پوشش آنها بازداشت کرده‌اند.
حکومت ایران، دست خود را باز می‌بیند تا هرگونه می‌خواهد که با شهروندان این کشور برخورد کند و در این زمینه به نظر مرزی هم نمی‌شناسد. چنان که حتی در فضای مجازی نیز سازمان‌های گوناگون، از سازمان امنیت سپاه گرفته تا پلیس فتا، در کنار دیگر فعالیت‌ها خود، بر زندگی عادی و مسائل خصوصی شهروندان نظارت می‌کنند.
هم‌زمان با این نظارت سنگین بر زندگی و رفتارهای شهروندان، حکومت ایران نگاهی ویژه‌ای بر دگرباشان جنسی دارد. نگاهی که از یک سو، مراقب است حضور دگرباشان جنسی در سطح جامعه محسوس نباشد و از سویی دیگر در پی شناسایی شهروندان دگرباش جنسی است. از این رو زندگی آنان را زیرنظر می‌گیرد تا اگر خواست، به زندگی و حریم خصوصی آنها یورش ببرد و به اتهام گرایش جنسی‌شان، آنها را تحت هرگونه فشار و تهدید به صدور حکم شلاق، زندان و اعدام قرار دهد.
“حکومت ایران، دست خود را باز می‌بیند تا هرگونه می‌خواهد که با شهروندان این کشور برخورد کند و در این زمینه به نظر مرزی هم نمی‌شناسد. چنان که حتی در فضای مجازی نیز سازمان‌های گوناگون، از سازمان امنیت سپاه گرفته تا پلیس فتا، در کنار دیگر فعالیت‌ها خود، بر زندگی عادی و مسائل خصوصی شهروندان نظارت می‌کنند.”
بی‌قانونی در قانون
با آنکه قانون مجازات اسلامی ایران رابطه همجنس‌گرایانه رضایتمندانه افراد بالغ را جرم می‌داند و برای آن مجازات تعیین کرده است، در هیچ‌کجای این قانون، اجازه‌ای به ارگان‌های حکومتی ایران داده نشده است تا زندگی شهروندان را زیرنظر بگیرند، آنها را تفتیش جنسیتی کنند و بر مبنای گرایش و هویت جنسی کسی را مجرم بشناسند و آزار دهند.
قانون اساسی ایران در «فصل سوم: حقوق ملت»، اعلام می‌کند که حقوق شهروندی مردم ایران باید برابر و مساوی در اختیار آنان باشد و احدی مزاحم مردم در این موارد نشود. ایران همچنین قوانین متعدد بین‌المللی، از جمله قوانین حقوق بشر را امضا کرده است. با اینکه ایران موظف به اجرای این قوانین است، اما به نظر می رسد که حکومت گرایش و هویت جنسی شهروندان ایران را شامل این قوانین بین‌المللی نمی‌داند.
به گونه‌ای که محمدجواد لاریجانی، رئیس ستاد حقوق بشر قوه قضاییه ایران در پاسخ به احمد شهید،گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، می‌گوید: «گزارشگر ویژه مدعی است که جمهوری اسلامی ایران به تعهدات خود درباره تضمین حق حیات شهروندان پایبند نیست و به نظر ایشان تبلیغ همجنسگرایان از حقوق مربوط به حق حیات است.»
سازمان ملل متحد جواب پاسخ مستقیمی به محمدجواد لاریجانی نمی‌دهد اما کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، جزوه‌ای را با عنوان «آزاد و برابر زاده شده‌ایم: گرایش جنسی و هویت جنسی بر اساس قوانین بین‌المللی حقوق بشر»منتشر کرده است. این جزوه پاسخی برای تمامی کسانی است که گرایش و هویت جنسی افراد را زمینه تبعیض می‌سازند و فکر می‌کنند می‌توان به تفتیش جنسیتی دست زد و افراد را به‌خاطر گرایش و هویت جنسی خود، مجرم شناخت و آنان را برای روابط شخصی در حریم خصوصی خود، مجازات کرد.
“طبق قوانین بین‌المللی حقوق بشر، ایران نه تنها نباید روابط رضایتمندانه افراد بالغ را جرم بداند، بلکه باید برابر قوانینی که خود آنها را قبول کرده و بر اجرای آنان تعهد داده است،برابری و رهایی از تبعیض تمامی شهروندان ایرانی را در برنامه کاری دولت خود قرار دهد. همچنین با خشونت‌هایی که ریشه در دگرباش‌ستیزی دارند، مقابله کند.”
ناوی پیلای، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در مقدمه این کتاب می‌نویسد: «برخورداری دگرباشان جنسی از حقوقی برابر با دیگر افراد جامعه نه امری پیچیده است و نه زیاده‌خواهی. این موضوع بر دو اصل مهم قوانین بین‌المللی حقوق بشر استوار است: برابری و عدم تبعیض.»
طبق قوانین بین‌المللی حقوق بشر، ایران نه تنها نباید روابط رضایتمندانه افراد بالغ را جرم بداند، بلکه باید برابر قوانینی که خود آنها را قبول کرده و بر اجرای آنان تعهد داده است،برابری و رهایی از تبعیض تمامی شهروندان ایرانی را در برنامه کاری دولت خود قرار دهد. همچنین با خشونت‌هایی که ریشه در دگرباش‌ستیزی دارند، مقابله کند.
درخواست از روحانی در چهارچوب حقوق شهروندی
سال گذشته، هنگامی که حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، صحبت از تدوین و اجرای «منشور حقوق شهروندی» کرد و بحث اجرای «فصل سوم» قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، برای تمامی شهروندان کشور را پیش کشید، سازمان عفو بین‌الملل، دیده‌بان حقوق بشر، سازمان‌های اقدام آشکار جهانی (ایگل هرک سابق) و ایرکو در نامه‌ای مشترک خطاب به رئیس جمهور ایران، از او خواستند تا در چهارچوب حقوق شهروندی، امکان زندگی عادی برای شهروندان دگرباش جنسی ایران را نیز فراهم سازد.
در این نامه مشترک، این سازمان‌ها خواسته‌هایی مطرح کردند، همچون پایان دادن به تبعیض یا آزار و تعقیب و مجازات افراد به خاطر گرایش واقعی یا متصور جنسی یا هویت جنسیتی آنان و تضمین این که همه افراد، صرف نظر از گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خود، از خشونت و انزوای اجتماعی در امان باشند. مطالباتی که شاید ایده‌آل به‌نظر برسند اما بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی امروز مردم جهان است.
