پس از جنگ جهانی دوم، قوانین بینالمللی گوناگونی با موضوع حقوق بشر تصویب شده است و بر اساس این قوانین، در سالهای بعد، قوانین تکمیلی آماده، تصویب و اجرایی شدند. در موضوع «ملیت، بیتابعیتی، پناهندگی سیاسی و پناهندگی» سازمان ملل متحد، «کنوانسیون مربوط به وضع پناهندگان» (ایران از ۱۷۹۶ عضو این کنوانسیون است) و «پروتکل مربوط به وضع پناهندگان» (ایران از سال ۱۹۷۶ عضو این پروتکل است) را تصویب کرده است. این دو قانون جهانی مربوط به پناهندگان هستند.
دگرباشان جنسی ایرانی، طبق قوانین بینالمللی برابر با بند «عضویت در گروه اجتماعی خاص» میتوانند درخواست پناهندگی به کشورهای مختلف ارائه دهند که در بین تمامی کشورهای موجود در دنیا، ترکیه بیشترین تعداد پناهجویان دگرباش جنسی را از ایران در خود جایی داده است،. چون بدون ویزا میشود و بدون پاسپورت و به شکل غیرقانونی میتوان وارد کشور ترکیه شد و در شهرهای مختلف از جمله آنکارا، درخواست پناهندگی به کمیساری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) داد.
کمیساری عالی پناهندگان سازمان ملل متحد (UNHCR) یا سازمانهای داخلی کشورهای مختلف، به درخواستهای پناهندگی رسیدگی میکنند. صرف دگرباش جنسی بودن دلیل کافی برای درخواست پناهندگی نیست و پناهجو (Asylum seeker) میبایست دلایل کافی داشته باشد که در کشور خود، امکان زندگی نداشته است و امکان بازگشت و زندگی برابر قوانین بینالمللی حقوق بشر در کشور او برایش وجود ندارد. او میبایست ثابت کند که در کشور خود، به شکل گسترده مورد تبعیض قرار میگرفته است و حتی ممکن است در برخی موارد، درخواست دهنده، توسط پلیس یا مراکز ارشادی یا قوهقضائیه، دچار مشکل شده باشد.
یعنی هم برابر قوانین مجازات و تادیب ایران، مانند قانون جدید مجازات اسلامی، دگرباشان جنسی میتوانند درخواست پناهندگی دهند و هم شخص پناهجو میتواند دلایل خود را ارائه دهد که چرا در فضای اجتماعی و فرهنگی ایران، از حقوق مسلم شهروندی و حقوق بشری خود محروم شده است و امکان زندگی عادی خود در کشور را ندارد.
برخی کشورها مانند ترکیه یا مالزی یا هندوستان، مکانی موقت برای اقامت پناهجو هستند و سازمان ملل متحد، پس از بررسی پروندهها، در صورت قبولی درخواست دهنده، او را به کشور سوم منتقل میکند. برخی دیگر از کشورها، مانند کشورهای اتحادیه اروپا، پناهجو را در کشوری که ابتدا به آن وارد شده باشد، سکنی میدهند و پرونده او را برای اقامت در آن کشور، بررسی میکنند.
هر کشور پناهجو، قوانین و نظامهای گوناگونی را برای بررسی پرونده پناهجو دارد. برخی کشورها مانند استرالیا، کمپهایی برای اقامت پناهجوها دارند (و اخیراً پناهجویی که از طریق دریا وارد کشور شده باشد را سکنی نمیدهند و او را به کشورهای دیگر دیپورت میکنند.)
روند بررسی پروندههای پناهجویی ممکن است چند سال طول بکشد و هیچگونه تضمینی برای انجام کارها در مدت زمانی مشخص نیست، هرچند سازمانهای بینالمللی تلاش میکنند تا بیشترین کمک را به دگرباشان جنسی داشته باشند. همچنین سازمانهای غیرانتفاعی نیز به پناهجویان دگرباش، خدمات خود در زمینههایی مانند مشاوره یا وکالت یا کمکهای مالی، ارائه میدهند.
- ترجمه قوانین اتباع خارجی و محافظت بینالمللی اداره مهاجرت ترکیه توسط سازمان ایرکو
- بخش «پناهندگان دگرباش» در وبسایت سازمان ایرکو
- اطلاعات مربوط به پناهندگان در سایت سازمان IRQR
- «نگاهی کوتاه به فرآیند پناهجویی در ترکیه» مجله «چراغ»
- «پنج نکته در مورد زندگی پناهجویان در ترکیه» مجله «چراغ»
- «در حاشیه یک زندگی از دست رفته» در موضوع درگذشت پناهجوی دگرباش جنسی، مرجان اهورایی در کشور ترکیه، نوشته نامیا علیپور و آواتعیار
- «راهنمای قانونی همجنسگرایان و دگرباشان جنسی برای پناهندگی» در کانون پناهجویان ایرانی
- روز آنلاین، «کانادا مامن همجنسگرایان ایرانی است»
- «موقعیت پناهندگان و پناهجویان دگرباش ایرانی»
- شادی امین، «حق پناهندگی در آلمان برای دختر همجنسگرای ایرانی»
- «همجنسگرایان پناهجوی ایرانی در ترکیه چه میکنند؟» در صفحه دگرباش زمانه
- دویچه وله، «پناهجویان همجنسگرای ایرانی در ترکیه در معرض بدترین خشونتها»
- «کانادا بهشت امن همجنسگرایان آواره ایرانی» در صدای امریکا
- «همجنسگرایان هم باید دلایل کافی داشته باشند تا به عنوان پناهنده پذیرفته شوند» در وبسایت «فدراسیون سراسری پناهندگان ایرانی»